Boşanma davası dilekçe ile aile mahkemesine başvurmak suretiyle açılmaktadır. Adliyede ilgili büroda harç ödeme işlemi tamamlandıktan sonra dosya numarası ve davanın görülme günü belli olur. Boşanma, anlaşmalı veya çekişmeli olarak adlandırılan yollarla olabilir.
Boşanma davası çekişmeli ise dilekçe ile birlikte deliller de aile mahkemesine sunulur. Nafaka, aile konutunun durumu veya tazminat gibi üzerinde mutabık kalınamayan hususlar ile ilgili deliller ve ifadeler mahkeme tarafından incelenir ve karara bağlanır.
Anlaşmalı boşanma davasında dilekçe ile birlikte anlaşmalı boşanma protokolünün sunulması gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma protokolü, eşlerin serbest iradeleri ile haklarını ve sorumluklarını belirlediği, boşanmaya dair üzerinde anlaşmaya vardığı metinlerdir.
Protokol hazırlarken eşlerin haklarının korunması ve evrak üzerinden haklarının gasp edilmemesi açısında boşanma konusunda bir uzmanın yardımı büyük önem taşımaktadır.
Boşanma Türleri
Boşanma, evlilik birliğinin sona ermesi anlamına gelir ve bu süreç çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Türkiye’de görülen boşanma türleri genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma.
Anlaşmalı Boşanma Davası
Anlaşmalı boşanma Türk Medeni Kanunu 166. Maddesince düzenlenmiş olup tarafların karşılıklı anlaşarak aile mahkemesine başvurduğu bir dava türüdür. Kişilerin anlaşmalı olarak boşanabilmesi için birtakım şartların yerine gelmesi gerekmektedir. Öncelikle anlaşmalı boşanmak isteyen çiftlerin 1 yıldan daha fazla evli olarak kalmaları gerekmektedir. Çiftin evliliği 1 yıldan daha az sürmüşse boşanma davası çekişmeli olarak görülür.
Anlaşmalı boşanmanın bir diğer şartı ise karşılıklı kabuldür. Eşler arasında velayet ve nafaka gibi mali veya hukuki sorumlulukların belirlenmesi ve karşılıklı kabul edilmesi gerekmektedir. Bu durum anlaşmalı boşanma protokolü üzerinden sağlanmaktadır.
Anlaşmalı boşanma protokolü her iki eşin de hak ve sorumluluklarını düzenleyen belgedir. Karşılıklı kabul esası anlaşmalı boşanmanın temelini oluşturur. Örneğin taraflardan birisi boşanmak istemiyorsa çekişmeli olarak devam etmek durumdadır.
Anlaşmalı boşanma davası eşlerin iradelerinin hiçbir baskı altında kalmadan serbestçe ifade ettiği durumlarda geçerlidir. Yani eşlerden hiçbiri tehdit, cebir ve şantaj ile anlaşmalı boşanma protokolüne zorlanamaz. Bu durum hâkim tarafından göz önünde bulundurulur.
Anlaşmalı boşanma davası için kişilerin üzerinde mutabık kaldığı protokol hâkim tarafından incelenir. Başta eğer varsa çocuğun menfaati olmak üzere eşlerin her birinin menfaatini de dikkate alarak değişiklik yapabilir.
Anlaşmalı boşanma, tarafların boşanma koşulları üzerinde uzlaşmış olmaları durumunda gerçekleşir. Bu tür boşanmanın özellikleri şunlardır:
- Karşılıklı Uzlaşma: Eşler, boşanma, nafaka, mal paylaşımı ve çocukların velayeti gibi konularda anlaşma sağlarlar. Bu, sürecin daha hızlı ve az stresli geçmesini sağlar.
- Dava Süreci: Anlaşmalı boşanma davası, her iki tarafın da ortak olarak hazırladığı bir dilekçe ile aile mahkemesine başvurmasıyla başlar. Mahkeme, tarafların uzlaşısını onayladıktan sonra boşanma kararını verir.
- Süreç Kolaylığı: Anlaşmalı boşanma, genellikle daha kısa bir sürede sonuçlanır ve taraflar için daha az maddi ve manevi yük taşır.
Çekişmeli Boşanma Davası
Çekişmeli boşanma davası eşlerden birinin boşanmak istememesi yahut boşanma sürecindeki mali, hukuki sorumluluklar üzerinde anlaşamaması üzerine açılan dava türüdür. Mali sorumluluklar tazminat, nafaka gibi hususlarken hukuki sorumluluğa velayet örnek gösterilebilir. Çekişmeli boşanmada eşlerin bu konular üzerinde anlaşma sağlayamadığı görülmektedir.
Çekişmeli boşanma davası sunulan delillerin hâkim tarafından değerlendirilmesi sonucunda karara bağlanmaktadır. Bu noktada delillerin incelenmesi ve karar verme sürecinde hâkimin takdir yetkisi geniştir. Bu kararlar aile konutu, nafaka, velayet gibi önemli hususları düzenler.
Çekişmeli boşanma davası, anlaşmalı boşanma davasına göre daha uzun ve karmaşık bir süreç sonucunda nihayete ermektedir. Bu noktada delillerin sunulması, taleplerin iletilmesi ve gerekli yerlerde itirazların yapılması hak kaybının yaşanmaması ve sağlıklı bir dava süreci görülmesi adına önemlidir.
Çünkü delil ve taleplere göre eşlerden birinin tazminat sorumluluğu ortaya çıkabileceği gibi ödenecek nafakanın değişmesi ve aile konutunun durumunda değişiklik yaşanabilir. Hakimin verdiği nihai karara karşı istinaf ve temyiz yolları açık olup bir üst mahkeme aracılığıyla hukuki denetim yapılması mümkündür.
Çekişmeli boşanma, taraflar arasında uzlaşma sağlanmadığında ve bir tarafın diğerine karşı dava açtığı durumda gerçekleşir. Bu tür boşanmanın özellikleri şunlardır:
- Dava Süreci: Bir taraf, diğerine boşanma davası açar. Bu süreç, tarafların iddialarını ve delillerini sunmalarını içerir.
- Mahkeme Kararı: Mahkeme, deliller ve ifadeler doğrultusunda karar verir. Bu süreç daha uzun sürebilir ve taraflar arasında ciddi anlaşmazlıklara yol açabilir.
- Tazminat ve Nafaka Talepleri: Çekişmeli boşanma durumlarında, taraflar nafaka, tazminat ve mal paylaşımı konularında da birbirleriyle anlaşmakta zorlanabilirler. Bu nedenle, mahkeme, bu konularda da karar vermek durumunda kalabilir.
Boşanma türleri, tarafların gelecekteki yaşamlarını etkileyen önemli sonuçlar doğurabilir. Anlaşmalı boşanma, taraflar arasında daha az çatışmaya sebep olabilirken, çekişmeli boşanma süreçleri daha uzun ve karmaşık olabilir.
Boşanma türleri, evlilikten ayrılma süreçlerini belirlerken önemli bir rol oynar. Tarafların durumu, ihtiyaçları ve tercihleri, hangi tür boşanmanın seçileceğini etkileyebilir. Her iki durumda da, hukuki bilgi ve destek almak, sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine yardımcı olacaktır.
Boşanma Davası Açmak İçin Gereken Şartlar
Boşanma davası açmak, evlilik birliğinin sona ermesi için atılan hukuki bir adımdır ve bu sürecin başlatılabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Öncelikle, boşanma davası açabilmek için evli olmak şarttır; yani, resmi olarak kayıtlı bir evliliğin bulunması gerekir. Bu, evlilik cüzdanının geçerli olması anlamına gelir.
Daha sonra, boşanma davası açmak için geçerli sebeplerin bulunması önemlidir. Türkiye’de kabul edilen boşanma sebepleri arasında, evlilik birliğinin temelinden sarsılması, aldatma, fiziksel veya psikolojik şiddet, terk etme, madde bağımlılığı gibi durumlar yer alır. Bu sebeplerin mahkeme tarafından kabul edilmesi gerekmektedir.
Boşanma davası açmak için hazırlanan dilekçe de büyük bir önem taşır. Bu dilekçede boşanma talebinin nedenleri, tarafların kimlik bilgileri, evliliğin tarihi ve varsa çocukların durumu gibi bilgilerin yer alması gerekmektedir. Dilekçe, boşanma talebinin resmi bir başvuru haline gelmesini sağlar.
Mahkemeye başvuru yapıldığında, mahkeme harcının ödenmesi gerekecektir. Harç miktarı, davanın türüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Anlaşmalı boşanmalarda genellikle daha düşük harçlar söz konusu olurken, çekişmeli davalarda bu miktar artabilir.
Dava açılacak mahkemenin de doğru belirlenmesi gerekir; boşanma davası yetkili aile mahkemesinde açılmalıdır. Yetkili mahkeme, tarafların ikametgahının bulunduğu yerin aile mahkemesidir. Yanlış mahkemeye başvurmak, sürecin uzamasına yol açabilir.
Eğer evlilikten çocuklar varsa, çocukların velayeti ve nafaka talepleri de dava dilekçesinde yer almalıdır. Mahkeme, çocukların en iyi çıkarlarını gözeterek karar verir. Ayrıca, boşanma süreci hakkında bilgi sahibi olmak ve gerekiyorsa bir avukattan destek almak, sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için oldukça önemlidir.
Sonuç olarak, boşanma davası açmak, belirli hukuki şartları yerine getirmeyi gerektirir. Evlilik birliğinin varlığı, geçerli boşanma sebeplerinin bulunması, dilekçe hazırlanması ve yetkili mahkemeye başvuru gibi adımlar, sürecin düzgün bir şekilde ilerlemesi için kritik öneme sahiptir.
Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Boşanma davası, evli çiftlerin evlilik birliğini sona erdirmek amacıyla açtıkları hukuki bir süreçtir. Bu dava, tarafların karşılıklı anlaşmazlıkları, kişisel sebepleri veya yasal nedenlerle evliliklerinin sürdürülemeyeceğine dair karar almalarını sağlar. Boşanma, evlilik sözleşmesinin mahkeme kararıyla sona ermesidir. Bu süreç, tarafların artık birlikte yaşamaya devam edemeyeceklerini hukuken tescil ettirir.
Boşanma davası açmak, birçok insan için karmaşık ve zor bir süreçtir. Boşanma davası açmadan önce, hangi sebeplerle boşanmak istediğinizi belirlemeniz önemlidir. Türkiye’de boşanma için geçerli sebepler Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Boşanma süreci hukuki bir süreç olduğu için bir avukatla çalışmak faydalıdır. Avukat, haklarınızı koruyacak ve sürecin nasıl ilerleyeceği konusunda sizi bilgilendirecektir. Avukat seçerken, boşanma konusunda uzman birine yönelmek önemlidir.
Boşanma davası için resmi bir dilekçe hazırlanması gerekir. Dilekçede, kanunda öngörülen bilgilere yer verilmedir. Dilekçe hazırlandıktan sonra, bulunduğunuz yerin aile mahkemesine başvurmanız gerekiyor. Mahkemeye dilekçenizi teslim ettikten sonra, dava açılmış olacaktır. Dava açılışında mahkeme harcı ödemeniz gerekebilir.
Mahkeme, davayı incelemeye alacak ve tarafları çağırarak duruşma günü belirleyecektir. Duruşmalarda:
- Tanıklar dinlenebilir,
- Tarafların ifadeleri alınabilir,
- Mahkeme, tarafların taleplerini değerlendirir.
Mahkeme, tüm delilleri değerlendirip, boşanma talebine ilişkin kararını verecektir. Karar, boşanmanın kabulü veya reddi şeklinde olabilir. Eğer boşanma kabul edilirse, mahkeme ayrıca nafaka, mal paylaşımı gibi konularda da karar verebilir.
Eğer bir taraf mahkeme kararına itiraz etmek isterse, belirli bir süre içinde itiraz başvurusu yapılmalıdır. İtiraz süreci, yerel mahkeme kararının üst mahkeme tarafından gözden geçirilmesini sağlar. Mahkeme kararının kesinleşmesiyle boşanma süreci tamamlanır. Bu aşamada, gerekli belgelerin düzenlenmesi ve ilgili resmi kurumlara bildirim yapılması gerekebilir.
Boşanma davası, hem hukuki hem de duygusal bir süreçtir. Sürecin doğru bir şekilde ilerlemesi için uzman bir avukatla çalışmak ve duygusal destek almak önemli olabilir. Her bireyin durumu farklı olduğu için, süreç kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Boşanma kararınızı verirken, tüm bu aşamaları göz önünde bulundurarak adım atmak, süreci daha sağlıklı bir şekilde yönetmenize yardımcı olacaktır.
Boşanmak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Boşanma davası açmak için gereken belgeler, sürecin düzgün ilerlemesi için oldukça önemlidir. İşte boşanmak için gerekli belgelerin listesi:
- Dava Dilekçesi: Boşanma talebini içeren dilekçe, ilk ve en önemli belgedir. Dilekçede tarafların kimlik bilgileri, evliliğin tarihi, boşanma sebepleri ve varsa nafaka veya mal paylaşımı talepleri yer almalıdır.
- Nüfus Cüzdanı Fotokopisi: Tarafların kimlik bilgilerini doğrulamak için nüfus cüzdanının fotokopisi gereklidir.
- Evlilik Cüzdanı Fotokopisi: Evlilik birliğinin varlığını kanıtlamak için evlilik cüzdanının fotokopisi sunulmalıdır.
- Çocukların Kimlik Belgeleri: Eğer evlilikten çocuklar varsa, çocukların kimlik belgelerinin fotokopileri de dosyaya eklenmelidir.
- Boşanma Sebeplerine Dair Deliller: Boşanma sebeplerine ilişkin delil niteliği taşıyan belgeler, mahkemeye sunulmalıdır. Bu, tanık ifadeleri, sağlık raporları veya aldatma durumuna dair kanıtlar gibi belgeleri içerebilir.
- Nafaka veya Tazminat Taleplerine İlişkin Belgeler: Eğer nafaka veya tazminat talep ediliyorsa, bu talepleri destekleyen belgeler de eklenmelidir. Örneğin, gelir belgeleri veya harcama listeleri gibi.
- İkametgah Belgesi: Tarafların ikamet adreslerini gösteren resmi belgeler, mahkeme için gerekebilir.
- Duruşma Takvimine İlişkin Belgeler: Mahkemenin talep etmesi durumunda, duruşma tarihlerini gösteren belgeler de hazırlanmalıdır.
Bu belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması, boşanma sürecinin hızla ve sorunsuz ilerlemesine yardımcı olacaktır. Belgeleri topladıktan sonra, uygun bir aile mahkemesine başvurarak dava açabilirsiniz. Bu aşamada bir avukattan destek almak da sürecin yönetimini kolaylaştırabilir.
Boşanma Davası Nereye Açılır, Görevli ve Yetkili Mahkeme Nedir?
Boşanma davası aile mahkemelerinde açılır. Eşlerden birinin yerleşim yeri veya en son beraber oturdukları 6 aylık süredeki yer mahkemesi yetkili mahkemedir. Boşanmak isteyen kişiler dilekçeleri ile birlikte aile mahkemesine başvurarak boşanma davasını açma hakkına sahiptir. Boşanma davası aile mahkemelerinin olmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemelerinde açılır.
Boşanma Davası Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Boşanma davasının süresi, türüne göre değişir. Anlaşmalı boşanma genellikle daha kısa sürerken, çekişmeli boşanma davaları aylar hatta yıllar alabilir. Duruşma tarihleri, mahkemenin yoğunluğuna da bağlıdır.
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Anlaşmalı boşanma, tarafların boşanma, nafaka, mal paylaşımı ve çocukların velayeti gibi konularda uzlaşarak birlikte başvurdukları bir boşanma türüdür. Mahkeme, tarafların anlaşmasını onayladıktan sonra boşanma gerçekleşir.
Boşanma Davası Açmak İçin Ne Yapmalıyım?
Öncelikle, bir avukata danışarak boşanma dilekçesi hazırlamanız gerekir. Dilekçenizi, gerekli belgelerle birlikte yetkili aile mahkemesine sunarak davayı açabilirsiniz.
Boşanma Davasında Nafaka Talep Edebilir Miyim?
Evet, boşanma davası sırasında nafaka talep edebilirsiniz. Mahkeme, tarafların mali durumunu göz önünde bulundurarak nafaka miktarına karar verir.
Çocukların Velayeti Nasıl Belirlenir?
Mahkeme, çocukların en iyi çıkarlarını gözeterek velayet kararını verir. Ebeveynlerin mali durumu, çocuklarla olan ilişkileri ve yaşam koşulları dikkate alınır.
Boşanma Davasında Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Mal paylaşımı, evlilik süresince edinilen ortak mal varlığı üzerinden yapılır. Tarafların anlaşması durumunda mal paylaşımı daha kolay gerçekleşir, aksi takdirde mahkeme, yasalara göre paylaşımı düzenler.
Mahkeme Kararına İtiraz Edebilir Miyim?
Evet, mahkeme kararına belirli bir süre içinde itiraz edebilirsiniz. İtiraz süreci, kararın hangi mahkeme tarafından verildiğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Boşanma Davası İçin Harç Ödemem Gerekli Mi?
Evet, boşanma davası açarken mahkeme harcı ödemeniz gerekmektedir. Harç miktarı, davanın türüne göre farklılık gösterir.
Eşimin Boşanma Davası Açması Durumunda Ne Yapmalıyım?
Eğer eşiniz boşanma davası açarsa, size bir tebligat gönderilecektir. Bu durumda, bir avukatla görüşerek savunmanızı hazırlamak önemlidir.
Boşanma Sonrası Sosyal Güvenlik Haklarım Ne Olur?
Boşanma, sosyal güvenlik haklarınızı etkileyebilir. Özellikle nafaka ve mal paylaşımı konularında, haklarınızı öğrenmek için bir avukattan destek almanız faydalı olacaktır.
Anlaşmalı Boşanma İçin Hangi Belgeler Gereklidir?
Anlaşmalı boşanma için, boşanma dilekçesi, nüfus cüzdanı fotokopisi, evlilik cüzdanı fotokopisi ve varsa çocukların kimlik belgeleri gereklidir. Ayrıca, tarafların mal paylaşımı ve nafaka ile ilgili anlaşmalarının yazılı olarak sunulması da önemlidir.
Boşanma Davasında Tanık Dinlenebilir Mi?
Evet, boşanma davasında tanıkların dinlenmesi mümkündür. Taraflar, mahkemeye tanık gösterebilir ve tanıkların ifadeleri delil niteliği taşır.
Boşanma Davası Açtım, Şimdi Ne Olacak?
Dava açtıktan sonra, mahkeme duruşma tarihini belirleyecek ve tarafları çağıracaktır. Duruşmalarda, tarafların ifadeleri alınacak ve deliller değerlendirilecektir.
Boşanma Davası Açmadan Önce Eşimle Görüşmeli Miyim?
Eğer taraflar arasında uzlaşma sağlanabiliyorsa, boşanma öncesinde görüşmek faydalı olabilir. Ancak, ciddi bir anlaşmazlık varsa, doğrudan hukuki adım atmak daha uygun olabilir.
Çocuklarımın Velayeti İçin Ne Yapmalıyım?
Çocukların velayeti, boşanma davasında belirtilmelidir. Ebeveynler, mahkemeye çocukların velayetinin kimde olmasını istediğine dair taleplerini iletebilir. Boşanma sonrası isim değişikliği mümkün mü?
Evet, boşanma sonrası eski soyadınıza dönebilir veya başka bir isim kullanabilirsiniz. Bunun için mahkemeden veya nüfus müdürlüğünden işlem yaptırmanız gerekir.
Boşanma Davası Açtıktan Sonra Barışma Şansım Var Mı?
Boşanma davası açtıktan sonra taraflar arasında barışma ihtimali olsa da, süreç devam ettiği sürece mahkeme kararını vermek durumundadır. Ancak, davadan vazgeçmek mümkündür.
Boşanma Davasında Taraflardan Biri Katılmazsa Ne Olur?
Duruşmaya katılmayan tarafın yokluğu, mahkemenin karar vermesine engel olmaz. Mahkeme, katılmayan tarafın savunmasını dikkate almazsa, diğer tarafın taleplerine göre karar verebilir.
Boşanma Davasında Avukat Tutmak Zorunlu Mu?
Avukat tutmak zorunlu değildir, ancak hukuki süreçlerin karmaşık olması nedeniyle bir avukatla çalışmak, haklarınızı korumanız açısından faydalı olabilir.
Boşanma Davası Sonrası Mal Paylaşımında Ne Gibi Haklarım Var?
Eşlerin evlilik süresince edindiği ortak mal varlığı, boşanma sırasında paylaşılır. Mahkeme, mal paylaşımını yaparken tarafların mali durumunu ve katkılarını dikkate alır.
Boşanma Davasında Taraflar Anlaşamazsa Ne Olur?
Taraflar arasında uzlaşma sağlanamadığında, mahkeme delilleri değerlendirerek ve tanıkları dinleyerek bir karar verir. Bu süreç çekişmeli boşanma olarak adlandırılır ve daha uzun sürebilir.
Boşanma Davası Açmak İçin Ne Kadar Harç Ödemeliyim?
Mahkeme harçları, dava türüne göre değişir. Anlaşmalı boşanma davalarında genellikle daha düşük harçlar uygulanırken, çekişmeli davalarda bu miktar artabilir. Güncel harç bilgilerini öğrenmek için mahkemeye veya bir avukata danışabilirsiniz.
Boşanma Davasında Delil Olarak Neler Sunabilirim?
Boşanma davasında sunulabilecek deliller arasında tanık ifadeleri, yazılı belgeler, mesajlar, e-postalar, sağlık raporları ve fotoğraflar yer alabilir. Bu deliller, mahkeme tarafından değerlendirilir.
Eşim Boşanma Davası Açarsa Ne Yapmalıyım?
Eşiniz boşanma davası açtığında, size tebligat yapılacaktır. Bu durumda, bir avukata danışarak savunmanızı hazırlamak ve duruşmalara katılmak önemlidir.
Boşanma Davasında Çocukların İfadesi Alınır Mı?
Mahkeme, çocukların yaşına ve olgunluğuna bağlı olarak, çocukların ifadesini alabilir. Ancak bu süreç, çocukların psikolojik durumlarını gözeterek dikkatlice gerçekleştirilir.
Boşanma Sonrası Birlikte Yaşama Durumu Ne Olur?
Boşanma davası süreci devam ederken, tarafların ayrı yaşaması beklenir. Ancak bazı durumlarda mahkeme, tarafların geçici olarak birlikte yaşamalarına izin verebilir.
Boşanma Davası Açmak İçin Eşimden İznin Olması Mı Gerekiyor?
Hayır, boşanma davası açmak için eşinizden izin almanız gerekmez. Her birey, kendi isteğiyle boşanma davası açma hakkına sahiptir.
Boşanma Sonrası Eşimin Nafaka Yükümlülüğü Ne Olur?
Boşanma sonrası, mahkeme, nafaka miktarını belirleyerek bir tarafın diğerine mali destek sağlamasını isteyebilir. Nafaka, geçim standartlarına ve tarafların mali durumuna bağlı olarak değişir.
Boşanma Sürecinde İletişim Nasıl Olmalı?
Boşanma sürecinde, iletişimi mümkün olduğunca sakin ve yapıcı tutmak önemlidir. Özellikle çocuk varsa, iletişimdeki olgunluk, çocukların psikolojik sağlığı için kritik olabilir.
Boşanma Davasında Uzman Raporu Talep Edebilir Miyim?
Evet, mahkeme, boşanma sürecinde tarafların psikolojik durumu veya çocukların durumu hakkında uzman raporu talep edebilir. Bu rapor, mahkeme kararlarını etkileyebilir.
Boşanma Davası Sonuçlandığında Ne Yapmalıyım?
Boşanma davası sonuçlandığında, mahkeme kararını dikkatlice incelemeli ve gerekirse kararın uygulanması için gerekli adımları atmalısınız. Özellikle nafaka ve mal paylaşımı konularında işlemler yapmanız gerekebilir.