İddet ne demek? sorusuna hem hukuken hem de sözlük anlamı bakımından cevap vereceğiz. Zira iddet ne demek sorusunu, özellikle kocasından henüz boşanmış kadınlar merak eder. Bununla birlikte kocası ölmüş kadınlar da iddet ne demek, kadının iddet süresi ne kadar ve nasıl kaldırılır? gibi sorulara yanıt arar.
İddet, Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüklerinde “bekleme müddeti” anlamına gelir. Ancak, önemli olan, iddetin yani bekleme süresinin hukuksal karşılığıdır. Bu nedenle, iddetin sözlük karşılığı yerine hukuki tanımını açıklamamız icap eder.
- İddet: Evlilik birliği son bulmuş yani boşanmış kadının, yeni bir evlilik için beklemesi gereken süredir.
Kadının 300 Günlük Bekleme Süresi Nedir?
İddet, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 132’nci maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu maddeye göre iddet müddeti veya bekleme süresi, evliliği sona eren kadınların yeni bir evlilik için bekleme süresi üç yüz gündür. Zira evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesini takiben 300 gün geçmedikçe evlenemez.
İddet Süresi Kaç Gündür?
İddet ne demek? sorusuna gerek hukuki bakımdan gerekse sözlük anlamı itibariyle yanıt verdik. Şimdi, iddet süresinin kaç gün olduğuna değineceğiz. İddet, evliliğin sona erdiği tarihten itibaren 300 gündür. Dolayısıyla, evliliği son bulan kadınlar 300 günlük iddet süresini tamamlamadan evlilik kuramaz.
- İddet süresinin başlangıcı, evliliğin boşanmayla sonlanması halinde boşanma kararının kesinleştiği tarihtir.
Kadının 300 günlük bekleme süresi dolmadan bir yeni evlilik yapamayacağını ifade ettik. Fakat bu süre zarfında kadın, yalnızca belirli hallerde tekrar evlenebilir. Söz konusu halleri ise “iddet müddetinin kaldırılması davası” başlıklı bölümde ifade edeceğiz.
İddet Müddetinin Kaldırılması Davası
Kanun’un 132’nci maddesinde bekleme süresinin kaldırılması davası düzenlenmiştir. Buna göre; “Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.”
Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığı anlaşılırsa iddet müddetinin kaldırılması için mahkemeye başvurulabilir. Ayrıca kadın, önceki eşiyle tekrar evlenmek isterse bu durumda da bekleme müddetinin kaldırılması mümkündür. Şimdi, bu iki durumu ayrı ayrı inceleyelim.
1. Boşanmış Eşlerin Birbiriyle Tekrar Evlenmek İstemesi Halinde
Boşanmış eşlerin birbirleriyle yeniden evlenmek istemeleri halinde kadının, 300 günlük bekleme süresini tamamlamasına gerek yoktur. Çünkü boşanmış kişilerin bu 300 günlük süre zarfında tekrar birbirleriyle evlenmesi hususunda mahkemenin takdir yetkisi bulunmaz. Dolayısıyla, evlilik talebi olması durumunda mahkemece iddet müddetinin kaldırılmasına karar verilir.
2. Kadının Gebe Olmadığının Anlaşılması
Kadın şayet iddet süresi içinde bir yeni evlilik kurmak isterse mahkemeden bekleme süresinin kaldırılmasını talep etmelidir. Eğer kadının hamile olmadığı doktor raporu ile tespit edilirse mahkemece iddetin kaldırılmasına karar verilir. Böylece, kadın, iddet zarfında evlenebilir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
İddet müddetinin kaldırılması talebiyle açılan davalara aile mahkemeleri bakar. Aile mahkemesi olmayan yerlerde ise asliye hukuk mahkemesi görevlidir. Öte yandan yetkili mahkeme ise kadının yerleşim yeri mahkemesidir. Son olarak, sürecin yetkin ve başarılı bir aile ve boşanma avukatı marifetiyle takip edilmesinin, hak kaybı yaşanmaması adına en sağlıklı yaklaşım olacağını belirtelim.